Үкімет отырысында экология және табиғи ресурстар вице-министрі Жомарт Әлиев Қалдықтың барлық түрлерін басқарудың 2026-2030 жылдарға арналған тұжырымдамасы шеңберінде жоспарланып отырған шаралар туралы баяндады, деп хабарлайды Astana TV.
Ол құжат шеңберінде: қалдықтардың барлық түрлерін толық түгендеу және мемлекеттік кадастрды жаңарту; ақпараттық жүйеде қалдықтардың барлық білім алушыларын міндетті тіркеу; жасанды интеллектіні енгізе отырып, саланы цифрландыру көзделгенін атап өтті.
«Тағы бір маңызды шара – қалдықты бір реттік заңдастыру, яғни легализациялау, бұл қалдық иелеріне есепте жазылмаған нақты жиналған көлемді айыппұлсыз есепке алуға мүмкіндік береді. Нәтижесінде барлық қалдықтардың нақты сипаты анықталып, олардың пайдалы фракциялары айқындалып, қайталама айналымға тарту мүмкіндігі пайда болады», — деп атап өтті Жомарт Әлиев.
Тұжырымдамада:
- қайшылықтар мен қайталауды болдырмайтын, қалдық түрлері бойынша заңнаманы бір жүйеге келтіру,
- өкілеттік пен жауапкершілікті нақты бекіту, оның ішінде қайта өңдемегені және рекультивация жасамағаны үшін қалдық иелерінің жауапкершілігін күшейту,
- өнеркәсіптік, коммуналдық, құрылыс, ауыл шаруашылығы және медициналық қалдықтарды басқару тәртібін жетілдіру көзделген.
Бұл шаралар — барлық қатысушы үшін талаптардың орындалуын жеңілдетеді және реттеуді ашық етеді.
Одан бөлек экономикалық ынталандыру үшін тұжырымдамада ұсынылатын негізгі шешімдер:
- Утиль алым есебінен заманауи тұрмыстық қалдық полигондар құрылысын қаржыландыру.
- тарифтерді әр 3 жыл сайын қайта есептеу және экономикалық негізделген модельге көшу;
- салықтық преференциялар мен субсидиялар қарастыру;
- өндірушілердің кеңейтілген міндеттемелері (РОП) жүйесін жетілдіру.
Тұжырымдаманың тағы да бір жеке бағыты – қалдықты басқару саласында халық пен бизнестің экологиялық мәдениетін арттыру.
Тұжырымдама жобасында қалдықты жүйелі басқаруға көшуді көрсететін келесідей нысаналы индикаторлар көзделген:
- радиоактивті қалдықты қоспағанда, қалдықтың барлық түрлерін 100%-ға түгендеу;
- Өнеркәсіптік қалдықтарды қайта пайдалану үлесін 10%-ға арттыру;
- полигонға жіберілетін коммуналдық қалдық көлемін кемінде 10%-ға төмендету.