"Мекке мазақ қылатын емес, мінәжат ететін орын". Қазір Умраға бару сәнге айналды. Қағбаның қасына суретке түсіп, оны әлеуметтік желіге мақтанышпен жариялайтындар көп. Қасиетті орынның атауымен тауар шығарғандар туралы да жиі еститін болдық. Оның бәрін кім қадағалайды? Әріптесім Аружан Задабек осы тақырыпты зерттеді.
Кіші қажылыққа бару сәнге айналды. Баруды былай қойғанда оны сыйға тарту тосын сыйдың көкесі атанды. Қазір әлеуметтік желіде әкесі мен анасына Қасиетті мекенге жолдама тарту еткендерді жиі көреміз. Қуанамыз, «бәрекелді» деп көзге жас та үйіріледі. Бірақ, адамның ішкі дайындығын ескеріп жатырмыз ба?
Қасиетті мекеннің қадірін қашырды деген сөзді жиі пайдаланатын болдық. Бекер емес. Жақында желіде осындай видео тарады. Бір қарағанда жалаңбас, жартылай жалаңаш әйел ме деген ой келеді.
Кәсібін дөңгелету үшін қастерлі жердің атауын пайдаланатындар бар. «Мекке-Кола» дегенді естуіңіз бар ма? Оны 2002 жылы француз кәсіпкері Тавфик Матлути шығарған. Өнім атауы неге ондай деуіңіз мүмкін. Сөйтсек оның қасиетті Мекке қаласына қатысы жоқ екен. Солтүстік Американың «Мекке» немесе «Мака» деп аталатын байырғы тайпаларының құрметіне аталған. Біздің елде кез-келген жерде сатылмайды. Негізгі сусыннан айырмашылығы қандай екен деп іздеп көрдік. Астанаға алып келетін делдалдармен байланысқанымызда жауап беруден бас тартты. Ал сатушы өзі сатып тұрған тауары туралы айтқысы келмеді. «Менікі емес» деп басын ала қашты.
Алланың елшісінің кіндік қаны тамған, ислам дінінің қазығын қаққан, имандылықтың дәнін еккен жерге табан тигізудің өзі –үлкен мәртебе. Бірақ, саяхат есебінде емес, өмірдің парқын таразылап қайтса қандай сауап болар еді дейді сарапшылар.
АБЫЛАЙХАН ҚАЛНАЗАРОВ, МӘДЕНИЕТТАНУШЫ:
Бұрынғы қажылар шын мәнінде жол азабын тартып, шын қиналып әбден жолшыбай неше түрлі шытырманды бастан кешіп, тіптен өліп кетіп, тіптен аман есен жеткенмен, қажылығын өтегенмен қайтар жолда қаншама қиыншылық шегіп және қаншама қаражатын шашып сөйтіп барып келетін болса, яғни аз болатын болған бір жағынан.
1990 жыл. Алғаш рет елдегі 50 тұрғын қажылыққа аттанды. Осыдан бастап Сауд Арабиясына бет бұрғандар саны арта бастады. 2004 жылға дейін жыл сайын әры кетсе 500-ге жуық адам барып отырды. 2015 жылдан бастап қасиетті мекенге жол тартқандар бірден екі есеге өсті. Тек 2021-2022 жылдары коронавирус індетінің өршуіне байланысты қос елдің байланысы үзілді. Ковид кеткеннен кейін қайта жанданды десек болады. Былтыр 5081 адам мінәжат жасады. Барлығы 35 жылдың ішінде 72182 қазақстандыққа қағбаны көру бағы бұйырған.
Ал, кіші қажылыққа барған азаматтар санын дөп басып айта алмаймыз. Өйткені 2019 жылы Қазақстан мен Сауд Арабиясы арасында туристік виза әзірленген. Содан бері Умраға кез-келген адам аттанып, құлшылық жасай алады.
БЕРІК АРЫНОВ, «ӘЛ-ҒАНИ» МЕШІТІНІҢ НАИБ ИМАМЫ:
Умраға бару үшін адамға алдымен рухани дайындық керек. Бара жатқан жердің тарихымен таныс болу керек. Барған кезде қай жерге түсіп қалғанын білмей, кейбір қажыларымыздың арасында осындай жағдай болады. Сол рухани дайындық болмаған себепті ол жердің қасиеттілігін сезіне алмай, керісінше басқа нарсе алып келеді. Соның салдарынан елге келгенде неше түрлі алып қашпа әңгіме таратылады.
Бұрынғы заманда жол азабының қиындығынан қажылардың бірқауымы Меккеге жете алмай, жолда шейіт болатын. Мұндай әңгімені үлкендерден естіп өстік. Қасиетті мекенге бет бұрғандар кетерінде ел-жұртпен қоштасып кететіні де осыдан болар. Ал, қазір ақшаң болса жол ашық.
