Күллі әлем диагнозы дәлелденбеген дертпен жылдар бойы күресіп келеді. Сорақысы, жер бетінде шамамен 60 млн адамда аутизм синдромы кездеседі. Әсіресе бұл ауруға балалар бейім. Десе де, оны кейінгі жылдары ерте анықтау мен науқастардың өмірін жақсартудың тиімді тәсілін ұсынып отырған елдер бар.
Австралия аутизмге арналған ұлттық жобаны іске қосты Австралия билігі әлемде алғаш болып аутизмге шалдыққан науқастардың тұрмысын жақсартуға арналған ұлттық стратегияны іске қосты. Бастама аясында аутистер алғашқы 4 жылда арнайы маманнан кеңес алып, емделіп, қоғамға бейімделуді үйренеді. Тағы 5 жылда ғалымдар аурудың себеп-салдары мен ерте диагностикалау жолдарын зерттейді. Билік бұл бастаманы жүзеге асыру үшін қазынадан 43 млн АҚШ доллары көлемінде қаражат бөлген. Айта кетейік, Австралияда 300 мыңға жуық адамға аутизм диагнозы қойылған. Олардың тек 5%-нің жоғары білімі бар. Ал жұмыссыздық деңгейі дені сау адамдармен салыстырғанда 6 есе жоғары.
Аутизмі бар адамдар арнаулы ұшақпен саяхаттайды
Аутизм синдромы бар науқастар енді Дубайға еркін қатынайды. Яғни Біріккен Араб Әмірліктеріне арнайы әуе кемесімен саяхаттай алады. Жергілікті Emirates әуе компаниясы биыл осындай арнаулы ұшақтарды іске қосады. Қазір компания 30 мыңнан астам маманды арнайы оқытып жатыр. Компания басшылығы алдын ала 14 мыңнан астам аутист науқасқа зерттеу жүргізген. Нәтижесінде олардың 78%-і саяхаттан тартынатынын, ал 94%-і олар үшін арнайы қызмет көрсететін мекемелер болса ғана саяхатқа шығуға қарсы емес екенін көрсеткен. Енді Emirates биыл аутизмі бар жолаушыларға қызметтің барлық түрін ұсынатын цифрлық құралдарды енгізуді жоспарлап отыр. Сондай-ақ оларға ұшу кезінде өзін жайлы сезінуі үшін нейроойыншықтар ұсынбақ.
Телеарнада аутист тілшілер ақпарат таратады
Норвегияда көгілдір экраннан аутизм синдромы бар тілшілер ақпарат таратып жүр. Ал олардың жұмысын қадағалап, тапсырма беріп отыратын басшыларда психикалық ауытқушылық жоқ. Телеарнадан көрсетілетін барлық ақпарат қоғамның осал тобындағы адамдарға арнайылап түсіріледі. Олардың құқы, тұрмысы, әлеуметтік жағдайы туралы ақпаратты ғана қамтымайды. Ел ішіндегі маңызды жаңалықтар легін де ұсынады. Бірақ бұл топтағы тілшілер ақпаратты баяу жеткізеді. Соған қарамастан аптасына телеарнаны шамамен 5 мың көрермен тамашалайды.
Аутизмнің болжамды емі табылды
Ал Қытай ғалымдары аутизмі бар генді өңдеу жүйесін ойлап тапты. Олар аутизм синдромы бар адамдарда кездесетін мутацияланған тышқандарға зерттеу жүргізген. Сынақ барысында оларға арнайы екпе салады. Нәтижесінде тышқандарда аутизм белгілері 20%-ке төмендеген. Мамандардың айтуынша, әлгі инъекцияны аутизм синдромы бар науқастарға ғана емес, генетикалық нерв жүйесі зақымданған емделушілерге де қолдануға болады.
Аутизмді емдеуде зоотерапияның маңызы зор
Әртүрлі физикалық, психикалық, әлеуметтік кедергілерге тап болған науқастарды қоғамға бейімдеу үшін әлем медицинасында түрлі терапиялар қолданылып жүр. Әсіресе зоотерапия науқастарды емдеуде тиімді нәтиже көрсетті. Емдеу әдісіне жылқы, ит, мысық, тіпті дельфинді пайдалануға болады. Бұл тәсіл науқастың сенсорлық қабылдауын жасқартып, стресті төмендетуге, әлеуметтік дағдыларды дамытуына көмектеседі. Анималотерапия әсіресе АҚШ, Испания және Мексикада кең таралған.
Бұл туралы 24.kz хабарлайды.
