Кибер алаяқтықпен күресті күшейтіп, қылмыстық жауапкершілікті барынша қатаңдатуға тиіспіз». Мәжіліс Төрағасы Ерлан Қошанов депутаттарға осындай тапсырма берді. Былтыр елде тіркелген алаяқтықтың 99%-ы интернет арқылы жасалған. Азаматтар беттің арын белге байлағандарға 12 млрд теңге аударып жіберген. Бұл 2023 жылға көрсеткіштен 3 есе көп. Өкініштісі қылмыстардың тек 80%-ы ашылған.
Мәжіліс инновациялық қызметті жетілдіруге арналған заң жобасын алғашқы оқылымда мақұлдаған күні депутаттардың біразы маңызды мәсені көтерді. Әуелі сөз бастаған Мұрат Әбенов цифрландыру деп жанұшырып жүргенде киберқылмысқа жол ашып жатқан жоқпыз ба дейді. Кейде банктік қосымшалар арқылы ЭЦП қолданбай-ақ қарыз алуға болады. Бұл нағыз батпанқұйрыққа айналған.
МҰРАТ ӘБЕНОВ, ҚР ПАРЛАМЕНТІ МӘЖІЛІСІНІҢ ДЕПУТАТЫ, «AMANAT» ФРАКЦИЯСЫНЫҢ МҮШЕСІ:
Кез келген келісімшарт, банк операциясы азаматтың өзі тарапынан мақұлданып, қол қойылуы керек – қағаз түрінде немесе ЭЦҚ арқылы. Алайда бүгінде банктер куәландырушы орталықтар құқығын пайдаланып, азаматтардың жеке қатысуынсыз, келісімінсіз және биометриясыз ЭЦҚ беріп отыр.
Әріптесінің сөзін Бақытжан Базарбек те қолдай кетті. Депутат дропперлердің заңды жауапкершілігін арттыру керек дейді. Қазір бізде дропперлер көбіне куәгер ретінде есептеледі. Сонын салдарынан қылмыс та көбейген.
БАҚЫТЖАН БАЗАРБЕК, ҚР ПАРЛАМЕНТІ МӘЖІЛІСІНІҢ ДЕПУТАТЫ:
Дропперлердің құқықтық мәртебесі заңмен толық реттелмеген. Бұл кемшілік алаяқтардың көмекшілерін жауапкершіліктен босатып, болашақ дропперлерді қылмыстық әрекеттерге тартуға әкеп соғады.
Марат Башимовтың да айтпағы осы. Халық қалаулысы қаржылық операцияларды бақылауда ұстау өте маңызды міндет дейді.
МАРАТ БАШИМОВ, ҚР ПАРЛАМЕНТІ МӘЖІЛІСІНІҢ ДЕПУТАТЫ, «AMANAT» ФРАКЦИЯСЫНЫҢ МҮШЕСІ:
Банктерге күдікті қаржылық операцияларды міндетті түрде бақылау енгізу керек, әсіресе дроппер карталары пайдаланылған кезде.
Мәжіліс төрағасы Ерлан Қошанов депутаттардың бастамасын қолдап, шұғыл түрде кибер алаяқтықпен күресті күшейтетін жаң азаң жобасын әзірлеу туралы тапсырма берді.
ЕРЛАН ҚОШАНОВ, ҚР ПАРЛАМЕНТІ МӘЖІЛІСІНІҢ ТӨРАҒАСЫ, «AMANAT» ПАРТИЯСЫНЫҢ ТӨРАҒАСЫ:
Қазіргі кезде кибералаяқтар қоңырау шалмаған немесе күмәнді хабарлама жібермеген адам қалмаған шығар. Президенттің бұл мәселе бойынша тиісті тапсырмасы бар. Елімізде бұған қарсы күрес жүргізіліп жатқанына қарамастан, киберқылмыстар әлі де толастамай тұр. Сондықтан бүгінгі күні киберкеңістікте жауапкершілікті одан әрі күшейту маңызды. Кибералаяқтықпен де күресті күшейтіп, қылмыстық жауапкершілікті барынша қатаңдатуға тиіспіз. Заңды күшейтпей, халыққа қолайсыздық туғызып отырған алаяқтардың әрекетін тоқтату мүмкін емес.
5 жылда алаяқтық әрекеттердің саны 1,5 есеге артқан. Былтыр 22 мыңнан аса оқиғасы тіркелді. Одан келген зиян көлемі – 45 млрд теңге.
