Сәби сүюге зар болып жүрген жұбайлар қатары жыл санап артып келеді. Бедеуліктің белең алуы отбасының емес, тұтас ұлттың трагедиясы. Себебі, қазір әрбір алтыншы жанұя осындай дертке душар болған. Салдарынан ерлі-зайыптылардың ажырасу көрсеткіші 20 пайызға жетті. Ендеше демографияға кері әсер ететін бұл кеселден қалай сақтанамыз? Рабиға Бақытжанқызы анықтап көрді.
Рабиға БАҚЫТЖАНҚЫЗЫ, ТІЛШІ:
Осыдан 10 жыл алдын 40-50 жастағы ерлі-зайыптыларға аталмыш диагноз қойылатын. Алайда, бүгінде бедеулік жасарған. Қазір небәрі 20-25 жастағы ерлі-зайыптыларға осы диагноз қойылады. Мұның себебі неде? Бірге анықтап көрейік.
Ерлі-зайыптылар үйленген соң бір жыл ішінде табиғи жолмен бала сүймесе, олардың біреуінде бедеулік не белсіздік болуы мүмкін. Сондықтан уақыт созбай арнайы маманға қаралған жөн.
Балауса, ҚАЛА ТҰРҒЫНЫ:
Мен мектепте оқып жүрген кезде бүйрегім ауыратын еді. Тұрмысқа шықтым бой жетіп. 5 жылдан бері бала көтермедік әлі. Сол кезде дәрігерге қаралған кезде айтты ерте жастағы бедеуліктің симптомдары бар деген сияқты. Қатты өкінемін сол кезде дәрігерлерді тыңдамадым екем деп өкінемін. Барлық қыздарға қыз кезінде гинекологқа баруды кеңес беретін едім.
Дәрігерлер бедеулікті екі түрге бөледі. Іштен туа бітті бедеулікке жатыр түтігінің бітелуі, жыныс мүшелерінің, жатырдың жетілмей тууы себеп. Екіншісі – сыртқы әсерден түрлі ауруға ұрынуы, саламатты өмір салтын ұстанбау бұл жүре пайда болған түрі. Аяқ, бел, кіндікті ашық ұстап жүріп суық тигізу, оны толық емдемеу күні ертең өкіндіреді.
БЛИЦ-САУАЛНАМА:
- Мода деп жеңіл қарайды. Ата-бабамыздан келе жатыр ғой. Суық аяқтан өтпесін деп. Мүмкін сол ма деп те ойлаймын.
- Егер қыз балада түрлі партнерлар болса, бедеулікке шалдығады. Оның үсітіне түрлі жұқпалы инфекцияларын барын білесіздер.
- Қыздардың уақытылы тексерілмеуі де, экология да әсер етеді деп ойлаймын.
- Жеңіл киімдермен көремін қазір жастарды. Суық ұстайды.
Қазір елімізде жас отбасылардың 17 процентіне бедеулік диагнозы қойылған. Салдарынан ерлі-зайыптылардың ажырасу көрсеткіші 20 пайызға жетті. Бұл жағдай демографиямызға кері әсер етері даусыз.
Жазира ЖҮНІСОВА, ГИНЕКОЛОГ:
Үміт әрқашан бар. Бедеулік нақты анықталса, себебіне қарай ем жасауға болады. Егер жатыр түтікшесінің бітелуі болса, жартылай, толық бітелу. Егер толық бітелген болса, экстракорпоралды ұрықтандыру жолдарына жүгінген дұрыс. Егер жартылай бітелген болса, арнайы операция арқылы жатыр түтікшесін кеңейтін 6 ай мерзім уақытында бақылау көруге болады.
Мамандардың айтуынша бедеулік дертіне шалдыққан келіншектерге психогендік фактор қатты әсер етеді. Салдарынан бала көтеру көрсеткішін адам өзі ақ тежеп тастайды.
Анаркул ИБРАЙЫМБЕКОВА, ПСИХОЛОГ:
Адам санасыз түрде «мен бала көтере алмаймын. Менде ақша жоқ. Немесе болашақта баламды асырай алмаймын, не жолдасыма сенбеймін» деген қорқыныштың әсерінен адамның бедеулікке алып келуі әбден мүмкін. Ең бірінші, демалысқа шығыңыз, телефонды барлығын өшіріңіз.жан-жақты байланыстан өзіңізді ажыратыңыз. Сол кезде адам толық демалып, толық өзін босаңсыта алады. Адам барлық уайым-қайғыдан арылу арқылы бедеуліктен де арылатын жағдай өте көп кездесіп жатады.
Бедеулік тек отбасылық мәселе ғана емес, ұлт болашағына әсер ететін әлеуметтік мәселе. Жылына эко жасатуға 7 000 квота бөлінгенімен, тіркеуде тұрған отбасылардың саны жыл санап артып келеді. Яғни, сұраныс әлдеқайда көп. Сондықтан дәрігердің қарауына жиі баруды қалыптастыру қажет.
Р. Бақытжанқызы
