Ұжымдық қауіпсіздікке қалай қол жеткізуге болады немесе «мүмкін еместі - мүмкін ету». Елордада өтіп жатқан «Astana Club-тың» алтыншы отырысы бүгін осы тақырыпқа арналды. Бар болғаны үш күн ішінде 50-ден астам сарапшы жаһандық экономика, геосаясат, климаттың өзгеруі және ұжымдық қауіпсіздік мәселелерін талқылайтын болады.
Бұл- гибридтік форматтағы Astana club-тың бірінші сессиясы. 50 спикер, уақыт белдеуі мен географиялық қашықтығына қарамастан, талқылауларға белсене қатысып, өз пікірлерімен бөлісті. Өйткені, маңызды себеп бар.
Лидия ПАРХОМЧИК, ҚР ТҰҢҒЫШ ПРЕЗИДЕНТІНІҢ ҚОРЫ ЖАНЫНДАҒЫ ӘЭСИ САРАПШЫСЫ:
Яғни, бүгінде тек үлкен Еуразия ғана емес, бүкіл әлем бетпе-бет келіп отырған ең түйткілді мәселелер бойынша ортақ пікірге келу. Әлемнің өзгеріп жатқанын, жаһандық үрдістердің үдеп келе жатқанын, пандемия жаһандық экономикалық дамудың ауқымына елеулі түзетулер енгізгенін білетіндіктен, мұндай сайттар саусақпен санарлық қана.
Көтерілген мәселелер - ұжымдық және киберқауіпсіздік, климаттың өзгеруі, Америка Құрама Штаттары мен Қытай және Ресей арасындағы қарама-қайшылық, сайып келгенде, пандемия салдары. Соңғысы ерекше маңызды, себебі ол экономикадан геосаясатқа дейін әсер етеді. Сарапшылардың ойынша бұл тек Қазақстан үшін ғана емес, бүкіл Еуразия үшін өзекті.
Дариға НАЗАРБАЕВА, НҰРСҰЛТАН НАЗАРБАЕВ ҚОРЫНЫҢ ДИРЕКТОРЫ, ҚР ПАРЛАМЕНТІ МӘЖІЛІСІНІҢ ДЕПУТАТЫ:
Өзара сенім режимін қалпына келтіру – қазір халықаралық аренада жасалуы тиіс және жан-жақты ілгерілетуді қажет ететін басты нәрсе. Бұл -«Астана клубының» басты миссиясы... Бұл өзгерістер бірлігі жоқ әлемде қай бағытта дамуы керек? Бізге қазір е Үлкен Еуразиядағы диалогты жан-жақты қалпына келтіру қажет екені анық.
Нино БУРДЖАНАДЗЕ, «БІРТҰТАС ГРУЗИЯ – ДЕМОКРАТИЯЛЫҚ ҚОЗҒАЛЫС» ПАРТИЯСЫНЫҢ ТӨРАҒАСЫ:
Қазақстан көп іс атқарды және өзінің аймақтағы көшбасшы екенін және экономикалық ғана емес, саяси жағынан да үлкен әлеуетке ие екенін бірнеше рет көрсетті. Сондықтан Грузия үшін Қазақстанмен стратегиялық ынтымақтастықты жалғастыру, пандемия мәселелерін бірлесіп шешуге көмектесетін жаңа жобаларды жүзеге асыру маңызды.
Бұл орайда Ауғанстандағы жағдайды ерекше атап өту керек. Маңызды мәселе жеке сессияда талқыланады. Бірақ спикерлер бүгін де оған тоқталмай өтпеді. Өйткені бүкіл Орталық Азия аймағының тыныштығы осы елдегі тұрақтылыққа байланысты.
Владислав ИНОЗЕМЦЕВ, «ПОСТИНДУСТРИАЛДЫ ҚОҒАМДЫ ЗЕРТТЕУ ОРТАЛЫҒЫНЫҢ» ДИРЕКТОРЫ:
Нашар ойында бәрі мықты. Олар бұрынғыдай емес, қазір басқа. Мен бұған сенбеймін. Қауіп бар. Экономика дамымай жатыр. Кедейлік қақтығыстарды тудырады. Менің ойымша, бұл 10 жылдан бері келе жатқан мәселе. Ал бұған қалай назар аударылатыны Қазақстан үшін өте маңызды.
Қырғи қабақ соғыс енді технология жарысы деп аталады, соның ішінде киберкеңістіктегі шайқас. Қазір Қытай мен АҚШ арасында болып жатқан қақтығыс жақсы емес, өйткені үшінші елдер зардап шегіп жатыр, дейді Қытайдан келген сарапшы Ян Сюэтун. Оның айтуынша, халықаралық, аймақтық және жергілікті деңгейде ынтымақтастық қажет.
Ян СЮЭТУН, ЦИНХУА УНИВЕРСИТЕТІ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ЗЕРТТЕУ ИНСТИТУТЫНЫҢ ДИРЕКТОРЫ:
Біз АҚШ пен КСРО арасында болғандай түрлі елдер арасындағы үлкен бәсеке мен жарыстың куәсі болып отырмыз. Бүгінде Қытай мен АҚШ арасында технология мен өнертабыс жағынан өсу байқалады. Бұл елдер мен үшінші тараптар қарым-қатынастарды қалай қалпына келтіру және қауіпсіздік мүдделерін сақтау жолдарын қарастыруы керек. Бізге дәл қазір стратегия қажет.
Форум тек Қазақстанды ғана емес, әлемдік қауымдастықты алаңдатып отырған мәселелерді талқылауға арналған. Ал бұл ретте ұйымдастырушылар табысқа жеткен сыңайлы. Әртүрлі тақырыптар үшін әлі екі күн бар. Соның бірі – Қазақстан Тәуелсіздігінің 30 жылдығы. Сессия форумның соңғы күніне жоспарланған.
А. Базарбай
