2020-2021 жылдары пандемиядан кейін Қазақстанда туу көрсеткіші төмендеген, - деп хабарлайды Massaget.kz тілшісі Ranking.kz сайтына сілтеме жасап.
Бұл кейінгі 20 жылда алғаш рет жаңа туған нәрестелер саны азаюы екен, яғни бір жылда 9,5 пайыз азайды. Былтыр 403,9 мың сәби дүниеге келді, бұл 2021 жылғы көрсеткіштен 42,6 мыңға аз. Ол кезде көрсеткіш айтарлықтай жоғары болған.
Түркістан облысы жаңа туған нәрестелер саны бойынша көшбасшы болып қалып отыр, онда былтыр 58,2 мың нәресте дүниеге келген (2021 жылдан 10,5 пайызға аз). Екінші орында Алматы қаласы, онда 36,1 мың сәби (4,8 пайызға азайған) дүниеге келген. Үшінші орындағы Алматы облысында 34,9 мың кішкентай қазақстандық дүниеге келді.
Биылғы бірінші тоқсанда көрсеткіш 2022 жылғы қаңтар–наурыз айларымен бірдей болды. Елімізде былтыр бірінші тоқсанда 93,6 мың сәби дүниеге келсе, биыл үш айда 93,5 мың сәби дүниеге келді.
Салыстырмалы көрсеткіштер бойынша деңгей төмендеген. Туу коэффициентін сақтай отырып, әйел орта есеппен қанша бала туатынын көрсететін жалпы туу коэффициенті былтыр 3,05 болды. Яғни, 2020-2021 жылдардағыдай көрсеткіш 3-тен жоғары болып қалды, дегенмен бұрын ол тұрақты түрде төмен болған.
Туудың жалпы коэффициенті 2021 жылы 23,5 болса, 2022 жылы 20,6 болды. Жаңа туған нәрестелер санының жалпы халық санына қатынасын сипаттайтын бұл көрсеткіш бойынша Қазақстан 15 жыл бұрынғы көрсеткішке қайта оралды. 2007 жылы бұл көрсеткіш 20,8 болды. Дегенмен көрсеткіш бұлай өзгеруі кезінде ел тұрғындарын бірден 873 мың сәбимен толықтырған алдыңғы екі жылдағы бэби бумды ескерген жөн. Халық саны қарқынды өсті, бұл жаңа көрсеткіштің 2022 жылғы туғандар санына қатынасы осындай нәтиже берді.
Жалпы туу көрсеткішінің елдегі демографиялық жағдайға қалай әсер ететінін көрсету үшін статистика мамандары халықтың табиғи өсу коэффициентін пайдаланады. Былтыр бұл көрсеткіш 13,8 болған. Ол елдегі туу көрсеткіші халықтың табиғи азаюына қатынасын көрсетеді. Бұл ретте ҚР-да табиғи өсім коэффициенті сегізінші жыл қатарынан төмендеп келе жатқанын, 2014 жылы ол 15,5 болғанын айтқан жөн. Бұл жағдай Қазақстанда туу өсімінен басқа халықтың қартаю үрдісінің байқалуымен және пандемия кезіндегі өлім-жітімнің әсерімен түсіндіріледі.
Бала туу көрсеткіші бойынша Қазақстанның өңірлерін екі санатқа бөлуге болады: статистика жоғары көрсеткіштер тіркелген оңтүстік және батыс, сондай-ақ, жаңа туған нәрестелер әлдеқайда аз солтүстік, шығыс және орталық.
2022 жылы туу көрсеткіші бойынша өңірлер рейтингінде бірінші орында 28,5 көрсеткішпен Маңғыстау облысы тұр. Ел бойынша орташа көрсеткіш - 20,6 коэффициенті. Екінші орынды халқы тығыз Түркістан облысы (27,7), үшінші орынды Шымкент қаласы (27,1) иеленді. Ал аутсайдерлер қатарында Солтүстік Қазақстан (11), Қостанай (12,4) және Шығыс Қазақстан (13) облыстары.
